SUÇTA TEKERRÜR ve MÜKERRİRLERE ÖZGÜ İNFAZ REJİMİ

• 12.11.2024 14:07

TEKERRÜR (MÜKERRİRLİK)

SUÇTA TEKERRÜR NEDİR (TCK m. 58)

TCK m. 58'de düzenlenen tekerrür, daha önce işlediği bir suç nedeniyle kesinleşmiş bir cezaya mahkum edilmiş kişinin belli bir süre içinde ikinci bir suç işlemesidir. Tekerrüre ilişkin TCK m. 58 hükmünün uygulanabilmesi için cezanın infaz edilmiş olması gerekmez, kesinleşmesi yeterlidir. Yeniden suç işleyen bu kişiye "mükerrir" denir. 

Tekerrürü düzenleyen TCK m. 58 hükmü şu şekildedir;

“Madde 58- (1) Önceden işlenen suçtan dolayı verilen hüküm kesinleştikten sonra yeni bir suçun işlenmesi halinde, tekerrür hükümleri uygulanır. Bunun için cezanın infaz edilmiş olması gerekmez.

(2) Tekerrür hükümleri, önceden işlenen suçtan dolayı;

a) Beş yıldan fazla süreyle hapis cezasına mahkûmiyet halinde, bu cezanın infaz edildiği tarihten itibaren beş yıl,

b) Beş yıl veya daha az süreli hapis ya da adlî para cezasına mahkûmiyet halinde, bu cezanın infaz edildiği tarihten itibaren üç yıl, geçtikten sonra işlenen suçlar dolayısıyla uygulanmaz.

(3) Tekerrür halinde, sonraki suça ilişkin kanun maddesinde seçimlik olarak hapis cezası ile adlî para cezası öngörülmüşse, hapis cezasına hükmolunur.

(4) Kasıtlı suçlarla taksirli suçlar ve sırf askerî suçlarla diğer suçlar arasında tekerrür hükümleri uygulanmaz. Kasten öldürme, kasten yaralama, yağma, dolandırıcılık, uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti ile parada veya kıymetli damgada sahtecilik suçları hariç olmak üzere; yabancı ülke mahkemelerinden verilen hükümler tekerrüre esas olmaz.

(5) Fiili işlediği sırada onsekiz yaşını doldurmamış olan kişilerin işlediği suçlar dolayısıyla tekerrür hükümleri uygulanmaz.

(6) Tekerrür halinde hükmolunan ceza, mükerrirlere özgü infaz rejimine göre çektirilir. Ayrıca, mükerrir hakkında cezanın infazından sonra denetimli serbestlik tedbiri uygulanır.

(7) Mahkûmiyet kararında, hükümlü hakkında mükerrirlere özgü infaz rejiminin ve cezanın infazından sonra denetimli serbestlik tedbirinin uygulanacağı belirtilir.

(8) Mükerrirlerin mahkûm olduğu cezanın infazı ile denetimli serbestlik tedbirinin uygulanması, kanunda gösterilen şekilde yapılır.

(9) Mükerrirlere özgü infaz rejiminin ve cezanın infazından sonra denetimli serbestlik tedbirinin, itiyadi suçlu, suçu meslek edinen kişi veya örgüt mensubu suçlu hakkında da uygulanmasına hükmedilir.”

İşbu hüküm gereğince iki kez suç işleyen kişi, ilk kez suç işleyen kişiye göre daha ağır bir yaptırım ile karşılaşmaktadır. Tekerrürü düzenleyen TCK m. 58 hükmünün amacı ilk kez suç işleyen kişilerin daha sonra yeniden suç işlemesinin önüne geçmektir.

TEKERRÜR HÜKÜMLERİNİN UYGULANABİLMESİ ŞARTLARI

Kişinin daha önce işlemiş olduğu bir suçtan dolayı kesinleşmiş bir cezası bulunmalıdır. Cezanın infaz edilmesi şart değildir.

Kesinleşmiş bir  cezası bulunan kişinin belirtilen süreler içinde yeni bir suç işlemesi gerekmektedir. (Bu süreler; beş yıldan fazla süreyle hapis cezasına mahkûmiyet halinde, bu cezanın infaz edildiği tarihten itibaren beş yıl, beş yıl veya daha az süreli hapis ya da adlî para cezasına mahkûmiyet halinde, bu cezanın infaz edildiği tarihten itibaren üç yıldır.)

TEKERRÜR HÜKÜMLERİNİN UYGULANMAYACAĞI HALLER

Yaş küçüklüğü

Genel af 

Zamanaşımı

Uzlaşma

Önödeme

Düşme kararları

Cezanın ertelenmesi

Şikayetten vazgeçme

Eylemin suç olmaktan çıkması

İKİNCİ KEZ TEKERRÜR

Bir kişi hakkında birinci tekerrür hükümlerinin uygulanmasını gerektiren koşulların varlığı halinde tekerrür hükümleri uygulama alanı bulur. Tekerrür hükmünün kesinleşmesinin ardından mükerrir, tekerrür hükümlerinin uygulanmasına sebebiyet verecek başka bir suç işlerse bu durumda ikinci tekerrür hükümleri uygulama alanı bulur. Yani ikinci tekerrür hükümlerinin uygulanabilmesi için sanığın tekerrür için belirlenen koşullar içinde üçüncü bir suç işlemesi gerekmektedir. Bu suç ikinci suça ilişkin mahkumiyetin kesinleşmesinden itibaren kanunda belirtilen süreler içinde işlenmelidir. Bu durumda kişiye "çift mükerrir" denir. İkinci defa tekerrür hükümlerinin uygulanması durumunda hükümlünün koşullu salıverilme hükümlerinden yaralanması mümkün değildir.

TEKERRÜRÜN SONUÇLARI

Tekerrür halinde, kanun maddesinde sonraki suça ilişkin seçimlik olarak hapis cezası ile adli para cezası öngörülmüşse adli para cezasına hükmolunur. Mahkemece hükmedilen hapis cezası adli para cezasına çevrilemez.

Tekerrür halinde cezanın infazından sonra mükerrir hakkında denetimli serbestlik tedbiri uygulanır. Mahkeme sadece denetimli serbestlik uygulanmasına karar verir. Ne kadar süre ile denetimli serbestlik uygulanacağına infazdan sonra koşullu salıverme kararı veren mahkeme karar verir.

Hükmolunan ceza  5275 Sayılı İnfaz Kanunu m. 108'de düzenlenen "mükerrirlere özgü infaz rejimi" ne göre uygulanır. Mükerrirlere özgü infaz rejimine göre uygulanan ceza nedeniyle hükümlü cezaevinde daha uzun süre kalır.

KESİNLEŞMİŞ TEKERRÜR HÜKÜMLERİNİN İPTALİ MÜMKÜN MÜDÜR?

Tekerrür hükümlerinin kaldırılması için kararı veren mahkemelere başvuruda bulunulması gerekmektedir. İlgili başvuruların yargılama dosyalarının ve dosya içerisindeki her türlü evrakın ayrıntılarıyla incelenmesi akabinde yapılması önem arz etmektedir. Bu sebeple başvuruların bir avukat aracılığıyla ve aceleye getirmeksizin yapılması tavsiye olunmaktadır.